Miyop (uzağı görememe) ve astigmat, günlük yaşamı olumsuz etkileyen; araba kullanırken, kitap okurken, okulda veya işteyken çeşitli zorluklara sebep olan kırma kusurlarıdır. Miyop tek başına gözlemlenebilen bir hastalıkken astigmat, çoğunlukla miyop veya hipermetrop gibi başka kırma kusurlarıyla birlikte görülür.
Uzağı görememe olarak da bilinen miyop, uzaktaki nesnelerin bulanık ancak yakındaki nesnelerin net bir şekilde görüldüğü kırma kusurudur. Dışarıdan göze giren ve normalde retinanın üzerine odaklanması gereken ışık, yanlış bir şekilde kırılarak retinanın ön bölgesine odaklanır. Bu sebeple kişiler uzaktaki nesneleri net göremez.
Astigmat ise korneanın veya göz merceğinin yapısının düzgün olmamasından kaynaklanan bir durumdur. Bu sebeple göze gelen ışık doğru bir biçimde kırılamaz ve retinada doğru noktaya odaklanamaz, görüş bulanıklığı ortaya çıkar.
“Miyop astigmat nedir?” sorusunu yanıtlayacak olursak hem astigmat hem de uzağı görememe durumu olan miyopun birlikte yaşandığı göz kusurudur.
Miyop astigmat, genetik olarak geçiş riski yüksek bir hastalıktır. Ebeveynlerin birinde astigmat veya uzağı görememe öyküsü varsa çocuklarda da bu göz kusurunun görülme olasılığı yüksektir. Özellikle prematüre bebeklerde görülme oranı daha fazladır. Erken yaşlardan itibaren akıllı telefon, tablet, oyun konsolları gibi dijital cihazlarla geçirilen zamanın uzunluğu da astigmat ve miyop gelişiminde rol oynayabilir.
Miyop Astigmat Belirtileri Nelerdir?
“Miyop astigmat problemine sahip bir kişi nasıl görür?” sorusu en sık karşılaşılan sorulardan biridir. Miyop astigmatı olan bir kişi uzağı net göremez, nesne ve şekilleri kenarları uzamış ve dağınık olarak görür. Bu durum da bozuk ve bulanık bir görüntüye, göz veya başta ağrı şikâyetlerine sebep olur.
Miyop astigmat probleminde görülen en yaygın belirtiler şunlardır:
- Uzaktaki nesneleri net görememe, ayırt edememe
- Bulanık ve gölgeli görme
- Uzaktaki nesneleri net görmek için gözleri kısarak bakma
- Gözlerde yorgunluk
- Göz yorgunluğundan dolayı baş ve göz ağrıları yaşama
- Tabela gibi ışıklı yazılarda netlik sorunu
- Araç kullanmada zorluk çekme
- Geceleri görmede zorluk
- Televizyon izlerken alt yazıları seçememe
Çocuklar kendilerini net ifade edemedikleri için miyop astigmat belirtileri kolaylıkla fark edilmeyebilir. Bu noktada ebeveynlerin takibi oldukça önemlidir. Genellikle okul çağında belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Çocuklarda miyop astigmat belirtileri şu şekildedir:
- Uzaktaki nesneleri algılayamama veya yok sayma
- Uzağa gözleri sürekli kısarak bakma
- Sık sık gözleri kırpma
- Sınıfta ön sıralarda oturma ihtiyacı
- Tahtaya bakarken zorlanma, odaklanamama
- Uzun süreli okuma, yazma eylemlerinden sonra baş ve göz ağrıları
Yaş ilerledikçe miyop astigmat dereceleri de ilerlemeye devam edecektir. Bu sebeple herhangi bir belirti gözlemlendiği durumda ihmal edilmeden göz doktoruna başvurulmalıdır. Özellikle çok küçük yaşlardaki çocuklar şikâyetlerini dile getiremedikleri için yenidoğan döneminden itibaren düzenli göz muayeneleri oldukça önemlidir.
Miyop Astigmat Tanısı Nasıl Konulur?
Miyop astigmat, uzman bir göz doktoru tarafından kapsamlı bir göz muayenesi ile gerekli işlemler ve ölçümler yapılarak kolayca tespit edilebilir. İlk aşamada rutin bir görme testi uygulaması yapılır. Göz doktoru, daha sonra ihtiyaç duyduğu cihazlardan faydalanabilir. Kornea topografi cihazından yararlanılarak kornea haritası çıkarılır ve şekliyle ilgili veriler elde edilir. Kırılma kusurunun miktarını ve gözün ışığa odaklanmasını ölçmek için foropter ve retinoskop adı verilen cihazlar kullanılır. Miyop ve astigmat tespit edildikten sonra dereceleri belirlenir. Göz doktoru tarafından kişiye en uygun olacak tedaviye başlanır.
Miyop Astigmat Tedavisi Nasıl Olur?
Miyop astigmat tedavisi; gözlük, kontakt lensler, lazerle çizme ve göz içi mercek ameliyatı gibi farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilmektedir. Bu yöntemler kişiye anlatıldıktan sonra kişinin ihtiyacı olan tedaviye karar verilir.
Gözlük veya kontakt lensler
Miyop astigmat tedavisinde öncelikli yöntem gözlük veya kontakt lens kullanımıdır. Miyop astigmat, derecesine bağlı olarak gözlük veya kontakt lens yardımıyla kontrol altına alınabilir. Bunların sürekli kullanılması gerekebilir ya da belirli aktiviteler sırasında kullanılması önerilebilir. Gözlük veya kontakt lens kullanımı miyop astigmatın derecesinin ilerlemesini ve gerilemesini değiştirmez ancak görüş konforunu artırır.
Lazer göz ameliyatı
Halk arasında göz çizdirme olarak bilinen lazerle yapılan miyop astigmat tedavisinde, günümüzde kullanılan Lasik, iLasik, PRK, Smile, No Touch lazer gibi pek çok alternatif lazer yöntemi bulunmaktadır. Bu yöntemler 18 yaş ve üstü kişilerde uygulanabilir. İlerlemiş miyop astigmat derecelerinde ve hastaların gözlük veya kontakt lens kullanmak istemediği durumlarda tercih edilen yöntemlerdendir.
Hangisinin doğru ve uygun tedavi yöntemi olduğuna göz doktorunun yapacağı detaylı muayene ve uygunluk testleri sonucu karar verilir. Lazer göz ameliyatı ile miyop astigmat numarasının tamamen sıfırlanacağı garantisi bulunmamaktadır. Yine de hastaların büyük çoğunluğunda gözlük ve kontakt lenslerin kullanımı ortadan kalkmaktadır.
Göz içi mercekler
Kornea yapısının çok ince olması veya göz derecesinin çok yüksek olması gibi çeşitli sebeplerle göz lazer ameliyatı yapılamayan kişilerde göz içi mercek tedavisi uygulanabilmektedir. Astigmat tedavilerinde torik lensler kullanılmaktadır. Bu göz içi lensler ile 6-7 dereceye kadar astigmat rahatsızlıklarını tedavi ederek başarılı sonuçlar almak mümkündür. Hem uzak göz içi merceklerinin hem uzak, yakın ve orta mesafe göz içi merceklerinin (trifokal lensler) astigmatlı yani torik özellikli formları bulunmaktadır. Bu torik özellikli çok odaklı lensler tercih edilerek miyop astigmat tedavi edilebilir.