top of page

Sarı Nokta Hastalığı (Makula Dejenerasyonu) ve Beslenme



Sarı Nokta Hastalığı Nedir?

Sarı nokta hastalığı veya tıbbi adıyla makula dejenerasyonu, özellikle 55 yaş ve üzerindeki bireylerde sıkça görülen bir göz hastalığıdır. Sarı nokta hastalığı, gözün doğrudan önündeki cisimleri detaylı bir şekilde görmesinden sorumlu olan makula bölgesinin yaşla bağlantılı olarak hasar görmesi sonucu ortaya çıkar. Sarı nokta hastalığı, ilerlemesi hâlinde görme kaybına yol açabilir ve 55 yaş üstü bireylerde görme kaybının en yaygın sebeplerindendir. Makula dejenerasyonu, merkezî görmeyi azaltsa da yanları görmede bir sorun yaratmamaktadır. Sarı nokta hastalığının kuru ve yaş olmak üzere iki tipi bulunmaktadır; kuru tip makula dejenerasyonunda vitamin ve mineral takviyeleri ile antioksidan etkili ilaçlar kullanılarak, yaş tip sarı nokta hastalığında ise göz içine ilaç enjeksiyonu tedavileri ile görme kaybının yavaşlatılması ve semptomların hafifletilmesi mümkündür. Sarı nokta hastalığının ana sebepleri yaşlanma ve kalıtsal faktörler olsa da beslenme ve sigara kullanımı gibi durumlar da makula dejenerasyonuna sebep olabilmektedir.


Beslenmenin Sarı Nokta Hastalığına Etkisi

Sarı nokta hastalığı (makula dejenerasyonu) riskini azaltmak için alınabilecek en büyük önlem sağlıklı bir beslenme alışkanlığıdır. Yaşlanma ve kalıtsal faktörleri ortadan kaldırmak mümkün olmasa da sarı nokta hastalığı için risk grubunda olan bireyler sağlıklı ve dengeli bir beslenme alışkanlığıyla hastalık riskini en aza indirebilir. Hâlihazırda sarı nokta hastalığı şikâyeti olan kişiler içinse sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilecek bir önlemdir. Sarı nokta hastalığı geri dönüşü olmayan bir hastalık olduğu için hastalar gerekli tedaviyi aldıktan sonra dahi hastalığın ilerlemesini olabildiğince yavaşlatmak amacıyla beslenmelerine oldukça dikkat etmelidir.


Sarı Nokta Hastalığı (Makula Dejenerasyonu) için Beslenme Nasıl Olmalıdır? 

Sarı nokta hastalığı için risk grubunda bulunan bireyler, beslenmelerini göz sağlığını destekleyen besinlerle zenginleştirerek hastalık riskini azaltabilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Beslenme alışkanlıklarında bu değişiklikleri yaparken diyetin genel anlamda dengesinin bozulmamasına da dikkat edilmelidir. Göz için sağlıklı besin tüketiminin yetersiz olduğu durumlarda bazı besin takviyeleri de uygun bir şekilde kullanılabilir; fakat beslenme değişiklikleri ve takviye kullanımı gibi eylemler gerçekleştirilmeden önce doktora danışılması büyük önem taşımaktadır.

 

Göz sağlığını desteklemek için diyete eklenebilecek belli başlı besinler bulunmaktadır. Omega-3, glisemik endeksi düşük karbonhidratlar, lutein ve zeaksantin antioksidanları sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatmada son derece yararlıdır.

 

Omega-3

Omega-3, genel göz sağlığı için çok önemli bir yağ asididir. Balık ve diğer deniz mahsullerinin tamamında Omega-3 bulunsa da somon, uskumru, hamsi ve alabalık gibi yağlı balık türlerinde Omega-3 konsantrasyonu daha yüksektir. Haftada 3 kez balık veya deniz mahsulü tüketimi göz sağlığı için faydalı olabilecek bir beslenme alışkanlığıdır.

Antioksidanlar

Lutein ve zeaksantin, sağlıklı bir makula bölgesinde yüksek yoğunlukta bulunan, dolayısıyla göz sağlığı için önemli antioksidanlardır. Lahana, ıspanak ve pazı gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler bu antioksidanlar açısından oldukça zengindir. Lutein ve zeaksantin içeren diğer sebzelere ise mısır, bal kabağı, bezelye, sarı biber ve Brüksel lahanası örnek verilebilir.

Glisemik Endeksi Düşük Karbonhidratlar

Glisemik endeksi, karbonhidratların kan şekeri seviyesine olan etkisini ifade eder. Glisemik endeksi yüksek karbonhidratlar, kan şekeri seviyesinde ani ve büyük bir yükselmeye sebep olurken glisemik endeksi düşük karbonhidratlar, kan şekerinin daha yavaş ve düzenli yükselmesini sağlar. Araştırmalar, glisemik endeksi düşük karbonhidratların tüketiminin sarı nokta hastalığı riskini azaltabileceğini göstermektedir. Bu karbonhidratlar, meyve ve sebzelerin çoğunluğuyla tam buğday ürünlerinde bulunmaktadır.

 

Sarı nokta hastalığı riskini azaltmak için tüketilebilecek bazı diğer besinler ise şöyledir:

  • Çinko bakımından zengin deniz ürünleri

  • E vitamini bakımından zengin kabuklu yemişler ve tahıllar

  • C vitamini bakımından zengin turunçgiller, brokoli ve domates

  • Selenyum bakımından zengin kabuklu yemişler

  • Bakır bakımından zengin kabuklu yemişler, kabuklu deniz ürünleri

bottom of page